مقبره شیخ حیدر

مقبرة منسوب به شیخ حیدر در مشگین شهر واقع شده و به شکل استوانه و به ارتفاع تقریبی 18 متر است. خارج بنا استوانه‌ای ولی داخل آن ، دوازده ضلعی منتظم دارد. سرداب آن زیر برج قرار دارد و دارای یک در ورودی در شمال برج است. در قرن اخیر اتاق و راهروئی بزرگ برای بیتوتة متولی بنا و زائران ساخته بودند که با راه پله و راهرو به سرداب متصل میشد ، امروزه که این اتاقها را برچیده‌اند ، در ورودی اصلی نمایان شده و تزئینات آن به خوبی دیده می‌شود. دربارة تاریخ بنای آن نظرات متعدد وجود دارد. فهرست آثار تاریخی ، سال بنای آنرا اواخر سدة نهم هجری و برخی دیگر ، بنای آنرا متعلق به سده‌های هفت و هشت هجری می‌پندارند، گفته می‌شود کاشیکاری این بنا کاملتر از کاشیکاری مقبرة اولجایتو در سلطانیه است  و به 709 تا 711 ه ق مربوط می‌شود. در ورودی و سه پنجرة آن با مقرنس‌کاری گچی و کاشی تزئین شده است و قاب محرابی شکل بر همه جای بنا دیده می‌شود. در دو سوی در ورودی، دو گل ببر و دو قطعه سنگ رسوبی کرم رنگ به ابعاد 80*70 سانتی متر کنده‌کاری شده است که به دورة پیش از صفویه منسوب است. سطح داخلی بنا نیز بسیار زیباست. مقطع بنا در سطح داخلی ، 12 ضلعی منتظم و هر ضلع آن 2/2 متر است. قسمت بالا با باریکه‌های گوشه و کمی بالاتر با طاقچه‌ای نیمه مدور که  بالای آنها مقرنس کاری آجری است، بلند‌تر جلوه میکند. نقشة آن معمولی است، ولی زیر سازی زخیمی دارد که با آجر و رو کاری پوشش داده شده است. قاب و نمای محراب مانند سر در و پنجره‌های مسدود به رنگهای سیاه آبی سیر و سفید در قرنیس ، کاشی لعاب،‌ شکاف رو کار آجری با کاشیهای مربع آبی روشن که طرح سراسری و اسامی مقدسی تشکیل میدهند ، همچنین سفالی بدون لعاب قرمز در کتیبه‌های خراب شده در دور سردر مجموعه ، زیبائیهای معماری آنر تشکیل میدهد